ขนมพื้นบ้านมุสลิม

ขนมพื้นบ้านมุสลิม...คุณค่าที่กำลังจะสูญหายไปตามกาลเวลา   ขนมพื้นบ้านมุสลิม เป็นขนมที่มีคุณค่าทางด้านจิตใจ (ฮาลาล ) มีคุณประโยชน์ต่อร่างกาย  (ถูกหลักโภชนาการ) เป็นทั้งอาหารและยา ดังเช่น ขนมราดู (ขนมพริกไทย) เป็นขนมที่เหมาะกับสตรีหลังคลอด  เพราะจะช่วยเพิ่มปริมาณน้ำนม และทำให้ร่างกายกระชับเร็วขึ้น มีคุณค่าทางด้านประเพณีวัฒนธรรม  ดังเช่น พิธีเข้าสุนัต นิยมรับประทานขนมฆานม ช่วงถือศีลอดเดือนรอมฎอน นิยมรับประทานขนมอาเกาะ  แต่งงานจะมีพิธีกินสมางัต ซึ่งเป็นการป้อนข้าวและขนมให้เจ้าบ่าวเจ้าสาว ขนมที่ใช้มี กะละแมหรือขนมดอดอย  ขนมก้อหรือตูปงปูตู ขนมลาและข้าวพอง ฯลฯ และยังสามารถพัฒนาเป็นอาชีพเสริมและอาชีพหลัก  เพิ่มรายได้แก่แม่บ้าน ที่ต้องการช่วยสามีหารายได้จุนเจือครอบครัว ควบคู่ไปกับการได้ ทำหน้าที่สำคัญ ตามหลักการของศาสนาอิสลาม คือการดูแลสามีและให้ความรักความอบอุ่นแก่ลูก ๆ   คุณรอปิอะ บาฮา ประธานกลุ่มขนมพื้นบ้านมุสลิมสตรีหลังวังหนองจิก เล่าให้ฟังว่า  “ ปัจจุบัน ภูมิปัญญาการทำขนมพื้นบ้านมุสลิม กำลังจะสูญหายไปตามกาลเวลา เนื่องจาก           1. คนรุ่นใหม่ไม่รู้จัก และไม่นิยมรับประทานมองว่าเป็นขนมโบราณ เชย  ไม่ทันสมัยเหมือนรับประทานขนมกรุบกรอบ ที่มีให้เลือกมากมายในปัจจุบัน           2. ครูภูมิปัญญาในชุมชน ที่มีความสามารถในการทำขนมพื้นบ้าน เหลือเพียงไม่กี่คน  และส่วนใหญ่มีอายุมาก หากไม่รีบศึกษา อนาคตความรู้เรื่องการทำขนมพื้นบ้านคงจะ  สูญหายไปอย่างแน่นอน           จึงได้ปรึกษากับเพื่อนบ้านที่สนใจ จัดตั้งกลุ่มขนมพื้นบ้านมุสลิมสตรีหลังวังหนองจิกเมื่อปี 2548  เพื่อฟื้นฟูและอนุรักษ์ภูมิปัญญา การทำขนมพื้นบ้านควบคู่กับการสร้างอาชีพเสริมแก่แม่บ้าน  ทำขนมพื้นบ้านมุสลิมขายในตลาดท้องถิ่น และขายตามเทศกาลต่าง ๆ และได้ส่งขนม เข้าประกวดจนได้รับรางวัลชนะเลิศระดับจังหวัด คือ ขนมตือปงอาเกาะ และชนะเลิศระดับอำเภอคือ  ขนมบาตาปูโระ ผลทำให้สมาชิกกลุ่ม มีรายได้และมีความภาคภูมิใจ  ที่ได้แบ่งเบาภาระครอบครัวทางด้านเศรษฐกิจ ควบคู่ไปกับการทำหน้าที่ดูแลสมาชิก ในครอบครัวได้อย่างสมบูรณ์ ”เพื่อเป็นการเผยแพร่ ภูมิปัญญาการทำขนมพื้นบ้านมุสลิม  ให้เป็นที่รู้จักกลุ่มขนมพื้นบ้านมุสลิม สตรีหลังวังหนองจิก ก็ยินดีที่จะแนะนำสูตรขนมพื้นบ้านมุสลิม  ที่ได้รับรางวัลชนะเลิศให้แม่ ๆ ที่สนใจทำขนมที่มีประโยชน์ให้สมาชิกในครอบครัวรับประทาน  และหากทำอร่อยก็สามารถขายเป็นรายได้เสริมได้คือ ขนมตือปงอาเกาะ และขนมบาตาปูโระ ขนมตือปงอาเกาะ           ความเป็นมาของขนมตือปงอาเกาะ           ขนมตือปงอาเกาะ เป็นขนมพื้นเมืองขึ้นชื่อใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ จากคำบอกของ  คนสมัยก่อน คำว่า “อาเกาะ” อาจจะเพี้ยนมาจากคำว่า อาแกะ หรือ อากะ ซึ่งแปลว่า “ยกขึ้น”  อาจหมายถึงกรรมวิธีการผลิตของอาเกาะที่ต้องยกไฟบนลงมาทุกครั้งเมื่อขนมสุกแล้ว           ส่วนประกอบ           1.ไข่เป็ด 36%           2.น้ำตาลทราย 34%           3. แป้งสาลี 13%           4. กะทิสด 13%           5.น้ำใบเตย 3%           6. เกลือ 1%   ขั้นตอนการปรุง           1. นำแป้งมาผสมกับน้ำไข่ขาว น้ำตาลทราย กะทิ เกลือป่น กวนให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน           2. นำไปใส่แม่พิมพ์ แล้วย่างไฟทั้งสองด้านจนสุก           3. ยกลง ตักใส่ภาชนะ                                                                   ขนมบาตาบูโร๊ะ                                                                     ความเป็นมาของขนมบาตาบูโร๊ะ                                       สมัยก่อนเรียกขนมบาแตบูโร๊ะ คำว่า บาแต คือท่อนไม้ คำว่าบูโร๊ะ คือ เก่า หรือเน่าเสีย                               คำบอกเล่าจากคนเฒ่าคนแก่ว่า มีสตรีผู้หนึ่ง หิ้วลูกน้ำเต้าจากสวนของตัวเองเพื่อจะนำมาทำขนม                                               ขณะที่เดินทางกลับบ้านได้เห็นท่อนไม้ที่เก่าเปื่อย มีไส้ทะลักออกมาเป็นฝอยๆ                                         จึงมีความคิดกลับมาดัดแปลง เป็นขนมลักษณะมีไส้ และม้วนตามยาวคล้ายท่อนไม้นั้น                                                  จึงเป็นที่มาของขนมบาแตปูโร๊ะ ปัจจุบันเรียกเพี้ยนกันมาเป็นบาตาปูโร๊ะ                                                                                    ส่วนประกอบ                                                                            1. แป้งข้าวจ้าว 1/2 กก.                                                                            2.แป้งข้าวเหนียว 3 ถ้วย                                                                             3. แป้งข้าวโพด 3 ถ้วย                                                                               4.น้ำสะอาด 10 ถ้วย                                                                                 5. ลูกน้ำเต้า 6 ผล                                                                                    6. กุ้งสด 1 กก.                                                                              7.พริกไทย 1 ช้อนตวง                                                                                  8.หอมแดง 2 ขีด                                                                           9.น้ำตาลทราย 4 ช้อนตวง                                                                           10. เกลือป่น 1 ช้อนตวง                                                                                     หน้ากะทิ                                                                                1.หัวกะทิ 2 กก.                                                                         2.แป้งข้าวจ้าว 3 ช้อนตวง                                                                          3. น้ำตาลทราย 1/2 กก.                                                                           4.เกลือป่น 1 ช้อนตวง                                                                               5.ฮาลือบอ 1 ขีด                                                                                      วิธีทำ                                                  1. ขูดและต้มลูกน้ำเต้าและนำส่วนผสมคลุกเคล้าผัดจนแห้ง                                               2. ละเลงตัวแป้งในกระทะ นำส่วนผสมไส้มาห่อหุ้มม้วนตามยาว                                                   3. นำหน้ากะทิราดบนตัวขนม ตัวเป็นท่อนๆ รับประทานได้     จากการที่ทางกลุ่มขนมพื้นบ้านสตรีหลังวัง ได้มีโอกาสร่วมกิจกรรมกับ โรงเรียนปทุมคงคาอนุสรณ์ในโครงการสัมพันธ์ชุมชนเมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา  ได้ไปสอนเรื่องการทำขนมบาตาบูโร๊ะแก่เด็กนักเรียน จากการสังเกตในระหว่าง ให้ความรู้และสาธิต เด็กนักเรียนต่างให้ความสนใจและมีส่วนร่วมเต็มที่ เพราะเป็นขนมที่ ไม่เคยรู้จักและไม่เคยรับประทานมาก่อน และ เมื่อได้รับประทานขนม เด็ก ๆ ก็บอกตรงกันว่า  ขนมมีรสชาติอร่อย และอยากให้กลุ่มขนมพื้นบ้านสตรีหลังวัง ไปให้ความรู้และ สาธิตทำขนมพื้นบ้านชนิดอื่นอีกทำให้สมาชิกกลุ่มขนมพื้นบ้านมุสลิมสตรีหลังวัง  มีความภาคภูมิใจและมีแรงบันดาลใจที่จะศึกษา ขนมพื้นบ้านมุสลิมชนิดอื่น ๆ เพิ่มมากขึ้น  เพื่อให้ความรู้เรื่องการทำขนมพื้นบ้านมุสลิมคงอยู่กับวัฒนธรรม การบริโภคของคนมุสลิม  และเพื่อยกระดับเป็นอาชีพเสริมรายได้ ที่สอดคล้องกับวิถีปฏิบัติ ของสตรีมุสลิม ต่อไป